اثرات کاربرد زغال‌زیستی و قارچ‌های میکوریز آربوسکولار بر رشد و ترکیب شیمیایی گیاه ذرت در یک خاک آهکی

Authors

  • حمید رضا بوستانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه شیراز
  • وحید براتی بخش آگرواکولوژی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز
Abstract:

سابقه و هدف: استفاده از زغال‌زیستی و کودهای آلی اثرات مثبتی بر حاصلخیزی‌خاک، تولید محصول و ترسیب کربن در خاک دارد. با این‌حال، اثرات آن‌ها بستگی به ویژگی‌های خاک، گونه‌گیاهی و نوع ماده اولیه مورد استفاده در تولید زغال-زیستی دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر کاربرد کود آلی (گوسفندی و مرغی) و زغال‌زیستی حاصل از آن‌، دو گونه قارچ میکوریز آربوسکولار و برهمکنش آن‌ها بر عملکرد ماده‌خشک اندام هوایی و ریشه، درصد‌کلنیزاسیون‌ریشه، شاخص کلروفیل و جذب برخی عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف توسط گیاه ذرت در یک خاک آهکی در شرایط گلخانه بود. مواد و روش‌ها: جهت انجام این پژوهش مقدار مناسبی خاک از افق سطحی (0-30) یک خاک آهکی برداشته و سپس هواخشک نموده و از الک 2 میلی‌متری عبور داده شد. آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام ‌شد. فاکتور اول شامل کود آلی در پنج سطح (بدون کود آلی (Cl)، کود گوسفندی (SM)، کود مرغی (PM)، زغال-زیستی کود گوسفندی (SMB) و زغال‌زیستی کود مرغی (PMB) هر کدام 2 درصد وزنی) و فاکتور دوم تلقیح قارچی در سه سطح (عدم تلقیح (NG)، تلقیح با قارچ فونلیفورمیس‌موسه (FM)، تلقیح با قارچ گلوموس‌ورسیفرم (GV) ) بود. زغال-های‌زیستی با استفاده از گرماکافت کودهای آلی (دمای 500 درجه‌سلسیوس به مدت 4 ساعت) در شرایط اکسیژن محدود تولید شد. پس از اعمال تیمارها، کشت گیاه به تعداد 5 بذر ذرت رقم سینگل‌گراس 704 در عمق حدود 2 سانتی‌متری در گلدان‌های پلاستیکی انجام‌شد. در طول دوره رشد گیاه، رطوبت‌خاک با استفاده از آب‌مقطر در حدود 80 درصد ظرفیت مزرعه نگهداری شد. پس از 10 هفته از رشد گیاه، عملکرد‌خشک اندام‌هوایی و ریشه، شاخص‌کلروفیل، درصد‌کلنیزاسیون-ریشه و غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، مس و روی اندام‌هوایی اندازه‌گیری شد. میزان جذب عناصر نیز از طریق ضرب غلظت‌عناصر در عملکرد‌ ماده‌خشک اندام‌هوایی، محاسبه شد. یافته‌ها: بیشترین افزایش کلنیزاسیون‌ریشه در تیمار قارچ GV به میزان 112 درصد مشاهده شد. کاربرد تیمارهای آلی نیز (بجز SMB) درصد‌کلنیزاسیون‌ریشه را به‌طور معنی‌داری افزایش دادند. افزودن هر چهار نوع تیمار آلی سبب افزایش معنی-دار شاخص‌کلروفیل برگ ذرت نسبت به تیمار شاهد شد، به‌طوری‌که بیشترین میزان این شاخص در تیمار SM مشاهده شد. ترتیب عملکرد‌خشک اندام‌هوایی و ریشه، جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم در تیمارهای آلی به‌صورت PMB > PM > SMB > SM < Cl بود. همچنین، تاثیر کاربرد قارچ GV نسبت به قارچ FM در افزایش این شاخص‌ها به‌مراتب بیشتر بود. کاربرد قارچ GV بر خلاف قارچ FM سبب افزایش معنی‌دار جذب مس و منگنز به‌ترتیب به میزان 7/14 و 6/18 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. ترتیب جذب مس و منگنز در تیمارهای مختلف آلی به‌صورت PMB > PM > SMB > SM < Cl بود. در بین تیمارها فقط کاربرد مجزای زغال‌زیستی PMB و قارچ FM سبب افزایش معنی‌دار جذب آهن نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد قارچ FM به‌میزان 15 درصد و قارچ GV به‌میزان 4/45 درصد جذب روی را نسبت به تیمار شاهد افرایش دادند. ترتیب جذب روی در تیمارهای آلی به‌صورت PMB=PM > SMB=SM > Cl بود. نتایج اثر متقابل تیمارها نشان داد که اثر کاربرد همزمان قارچ و کود آلی بر شاخص‌های مورد مطالعه متفاوت و بستگی به نوع کود آلی و قارچ میکوریز کاربردی داشت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که استفاده از زغال‌های‌زیستی SMB و PMB، در مقایسه با استفاده از ماده اولیه آن‌ها، در افزایش عملکرد و جذب عناصر غذایی توسط گیاه ذرت موثرتر بودند. به‌طور‌کلی به‌نظر می‌رسد که کاربرد همزمان زغال-زیستی PMB و قارچ GV در بهبود اکثر فاکتورهای مورد مطالعه نسبت به دیگر تیمارها موثرتر بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر سطوح روی، همزیستی میکوریز آربوسکولار و دو نوع ماده آلی بر رشد و جذب عناصر غذایی کم‌مصرف گیاه ذرت در یک خاک آهکی

A greenhouse experiment was conducted to study the effect of zinc rates, arbuscular mycorrhiza and organic matter, on corn growth and micronutrients-uptake in a calcareous soil. Experimental design was factorial based on complete randomized design with 3 replications. Treatments consisted of 3 levels of Zn (0, 5 and 10 mg Zn/kg), 2 types of organic manure (sheep manure and municipal waste compo...

full text

اثر سطوح روی، همزیستی میکوریز آربوسکولار و دو نوع ماده آلی بر رشد و جذب عناصر غذایی کم مصرف گیاه ذرت در یک خاک آهکی

به منظور مطالعه اثر سطوح روی، همزیستی میکوریز آربوسکولار و ماده آلی بر رشد و جذب عناصر غذایی کم­مصرف گیاه ذرت در یک خاک آهکی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش، روی در سه سطح (صفر، 5 و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک)، دو نوع ماده آلی (کود گوسفندی و کمپوست زباله شهری، هر یک در دو سطح صفر و 1% وزنی) و قارچ در دو سطح (بدون قارچ و مایه...

full text

اثر قارچهای میکوریز آربوسکولار بر جذب عناصر غذایی و عملکرد پیاز در یک خاک شور در شرایط مزرعه‌ای

قارچهای میکوریزی بوجود آورنده  یکی از همزیستی‌های مفید در ریشه اکثر گیاهان بوده و نقش کلیدی در چرخه عناصر غذایی و همچنین مقاومت گیاهان در برابر تنشهای محیطی دارند. در این تحقیق اثر تلقیح ریشه‌های پیاز با قارچهای میکوریز و نقش آنها در عملکرد غده و جذب عناصر غذایی دریک خاک شور طی دو سال زراعی 83 و 84  در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی به مرحله اجرا درآمد. از چهارگونه قارچ...

full text

اثر کاربرد باکتری‌های محرک رشد گیاه و قارچ میکوریز آرباسکولار بر توزیع شکل‌های شیمیایی روی در یک خاک آهکی با سطوح مختلف شوری

در خاک‌های آهکی و شور قابلیت زیست فراهمی روی پایین است، لذا مطالعه شکل‌های شیمیایی و تخمین پتانسیل زیست فراهمی روی در چنین خاک‌هایی ضروری است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر تلقیح باکتری‌های محرک رشد و قارچ میکوریزا بر شکل‌های شیمیایی روی با استفاده از عصاره‌گیری دنباله‌ای در خاک آهکی پس از برداشت ذرت با سطوح مختلف شوری بود. آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گل...

full text

اثر کاربرد بیوچارهای مختلف و مواد اولیه آن‌‌ها بر رشد گیاه ذرت و فراهمی پتاسیم در یک خاک آهکی

چکیده سابقه و هدف: امروزه استفاده از بیوچار در مدیریت پایدار حاصلخیزی خاک به عنوان یک تفکر راهبردی چند منظوره و سازگار با محیط زیست، توجه بسیاری از محققین را در سطح جهانی به خود معطوف کرده است. با توجه به اثرات بارز و در عین حال متفاوت مشاهده شده از بیوچارهای مختلف در افزایش کربن آلی خاک ، غلظت قابل استفاده برخی عناصر غذایی و رشد گیاه، ضروری است قبل از استفاده گسترده از هر نوع بیوچاری، وا...

full text

قارچهای میکوریز آربوسکولار درختان پسته در رفسنجان

به منظور شناسایی قارچ های میکوریز آربوسکولار همزیست ریشه درختان پسته نمونه برداری از فراریشه آن در زمستان 1389 و بهار 1390 از باغ های شهرستان رفسنجان انجام شد. رنگ آمیزی ریشه و تعیین جمعیت اسپور در ناحیه فراریشه ارقام مختلف در دو فصل زمستان و بهار بررسی شد. به منظور به دست آوردن اسپورهای سالم و فراوان برای شناسایی گونه­ها، تکثیر و استقرار قارچ با استفاده از روش کشت تله گلدانی با گیاهان ذرت و سو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  1- 23

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023